ΤΗΣ ΚΑΚΗΣ ΧΟΛΗΣ ΤΗΣ ΦΤΑΙΕΙ Η ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ.

Του Διονύση Ελευθεράτου*

Βρέθηκε το πολιτικό, προπατορικό αμάρτημα! Το διαλαλεί το κλισέ που αναπαράγεται διαρκώς, χάρη στο σχετικό μηρυκασμό του πολιτικού mainstream (όλων των κομμάτων πλην Αριστεράς): Για όλα φταιει η ρημάδα η Μεταπολίτευση! Ναι, αυτό το τρομερό θεριό που γεννήθηκε το 1974 και το οποίο, μολονότι ο θάνατός του έχει αναγγελθεί καμιά πενηνταριά φορές από τότε, ακόμη ξερνά από τα ρουθούνια του - προσδιοριζόμενες ή μη- «κακές νοοτροπίες» και ... δόσεις «λαϊκισμού». Μυστηριωδώς...

Ενδιαφέρουσα θα ήταν μια ουσιαστική συζήτηση για τη Μεταπολίτευση - για το ριζοσπαστισμό, τα πάθη, τις απλουστεύσεις της. Νοείται όμως τέτοια συζήτηση υπό όρους ... ανιστόρητης παράκρουσης; ΟΚ, την πολιτική σκοπιμότητα του συγκεκριμένου μηρυκασμού μπορείς να την κατανοήσεις (το παρόν σημείωμα δεν εστιάζεται σε αυτό). Είναι όμως αδύνατον να μην καγχάσεις με τον έμμεσο ή άμεσο εξωραϊσμό της προ του 1967 Ελλάδας. Κάποιοι μάλιστα πιστεύουν ότι η ... αρετή εξέπνευσε το '74, αλλά ας μην ξύσουμε πληγές τώρα που η άκρα Δεξιά συμμετέχει «υπευθύνως» στην «σωτηρία της χώρας»...

«Εκκίνηση» όλων των κακών, λοιπόν, το 1974. Γιατί, παρακαλώ; Οι απαντήσεις ταξινομούνται, σε αδρές γραμμές, σε δυο σαθρούς ισχυρισμούς. Ο πρώτος: με τη Μεταπολίτευση η δημόσια ζωή παραδόθηκε στη διαφθορά, αλλά και στα μικρά «ξαδελφάκια» της- ρουσφέτι και πελατειακό κράτος. Ω, ναι, προφανώς όλα αυτά κατέφθασαν κρυμμένα στις τσέπες των αμπέχονων και στους κυλίνδρους των τυλιγμένων αφισών που απεικόνιζαν τον Τσε Γκεβάρα.

Μνημειώδης ανοησία! Το νεοελληνικό κράτος ανέκαθεν ... κολυμπούσε στη διαφθορά, ορισμένες δε περίοδοι (όπως πχ η τετραετία Βενιζέλου 1928- 32) εξελίχθηκαν σε πραγματικό ...πανηγύρι σκανδάλων, λοβιτούρας, οικογενειοκρατίας και υπεξαιρέσεων. Αγνοούν άραγε τα ... συνήθη μηρυκαστικά τι ακριβώς συνέβαινε, ας πούμε μια εικοσαετία πριν από το «φθοροποιό» '74;

Υπενθυμίσεις επιγραμματικές: Σκάνδαλο «Ζίμενς» που προκάλεσε και τη ρήξη στις σχέσεις του Παπάγου με τον Μαρκεζίνη, το 1954. Άφθονα... κλέη της οκταετίας (1955- 63) Καραμανλή, από τα «βραχώδη οικόπεδα της Φιλοθέης» και τα φουσκωμένα κέρδη εργολάβων, μέχρι την ηλεκτροδότηση της «Πεσινέ» με όρους σκανδαλωδώς ευνοϊκούς. Απόφαση της Βουλής, τον Φεβρουάριο του 1965, να παραπέμψει σε ειδικό δικαστήριο τους Κ. Καραμανλή, Π. Παπαληγούρα και Ν. Μάρτη για την «Πεσινέ». Επτά εν συνόλω υπουργοί και δυο υφυπουργοί του «εθνάρχη» που αντιμετώπισαν - σε κοινοβουλευτικό επίπεδο- κατηγορίες περί βλάβης του δημοσίου συμφέροντος και περί παράνομης διάθεσης μυστικών κονδυλίων. (Προτείνει κανείς να εκλάβουμε ως απόδειξη αθωότητας το «κουκούλωμα» που - κατά τα ειωθότα- ακολούθησε; ). Εξαγορές βουλευτών στην περίοδο της αποστασίας, το 1965.

Ακόμη κι ο ελληνικός κινηματογράφος των middle 60ς κατοχύρωσε ως σήμα κατατεθέν της εποχής τα αρπακτικά του Μαυρογιαλούρου. Μεγαλύτερη βεβαίως είναι μια σύγχρονη κωμωδία: αυτή που εμφανίζει ... τίμια τη χούντα, επειδή - λεει - ορισμένα «πρωτοπαλίκαρά της» δεν πλούτισαν καθόλου. «Ασφαλής» εξαγωγή συμπερασμάτων που βασίζεται στο status, στο οποίο περιήλθαν τα στελέχη της δικτατορίας έπειτα από την αποκαθήλωσή τους! (Παρεμπιπτόντως, εξαιρετική, εμπεριστατωμένη ξενάγηση στον κόσμο της αχαλίνωτης χουντικής διαφθοράς γίνεται στο κείμενο του «Ιού» της «Ελευθεροτυπίας», με τίτλο «τα ξεχασμένα σκάνδαλα της 'εθνοσωτηρίου': εφτά χρόνια αρπαχτή» της 25/7/ 2010).

Το πελατειακό κράτος, σε διάφορες εκδοχές του, δεν περίμενε ασφαλώς τη μήτρα της Μεταπολίτευσης για να κυοφορηθεί. Εκτός εάν οι μηρυκάζοντες συγχέουν τις πελατειακές σχέσεις με στοιχειώδεις δομές κοινωνικού κράτους, οι οποίες όντως ενισχύθηκαν στη μεταπολιτευτική περίοδο. Διόλου απίθανο δεν είναι αυτό το τσουβάλιασμα - κατ' αναλογία και των υπόλοιπων ... θαυμάτων του άτυπου λεξικού των ημερών μας (λχ λες «κρατισμός» και αθωώνεις την ιδιωτική κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα). Το μόνο που απομένει είναι να εξυμνηθούν και τα «πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων», με το σκεπτικό ότι όσοι δεν τα κατείχαν έμεναν εκ των πραγμάτων έξω από κάθε ρουσφετολογικό πεδίο κι έτσι μειωνόταν η έκταση του κακού...

Μέσα στο ... χαλάζι των αιτιάσεων εναντίον της Μεταπολίτευσης, προσφάτως διάβασα και το εξής: ότι ακόμη και η ψηφοθηρία που συντελείται μέσω «χατιριών» και «εξυπηρετήσεων» προς ποδοσφαιρικές ομάδες αποτελεί ... «μεταπολιτευτικό κατάλοιπο»! Αντί άλλης παρατήρησης, αντιγράφω: «Ο υπουργός Δημοσίων Έργων Κ. Μαρής απειλεί με παραίτηση αν δεν προβιβασθεί (παρατύπως) στην Α΄ Εθνική κατηγορία ο ΟΦΗ, ο υπουργός Βιομηχανίας Ι. Γκλαβάνης απαιτεί, κατά πληροφορίες, να παραμείνει στην Α΄ Εθνική η Νίκη Βόλου, ενώ ο υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου Τ. Δρούλιας ενδιαφέρεται ζωηρά για τον Παναιγιάλειο». Είναι απόσπασμα του Ιστορικού Λευκώματος της «Καθημερινής» και αφορά τον Οκτώβριο του 1966. Δεκατρία ολόκληρα χρόνια προτού γίνουν Ανώνυμες Εταιρείες οι ομάδες.

Ο δεύτερος μύθος είναι μια συρραφή από ωραία ανέκδοτα, τα οποία συνδέουν τη Μεταπολίτευση απ' ευθείας με τον πυρήνα της σημερινής οικονομικής κρίσης- «πυροβολώντας» κατά το δοκούν. Ας μην θεωρήσουμε ότι τα ανέκδοτα έχουν εξαντληθεί, παρά μόνο εάν βρεθεί και ο φωστήρας που θα χρεώσει, ας πούμε, το (άκρως επιζήμιο για την όποια ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας) επίπεδο στο οποίο καθορίστηκε η ισοτιμία δραχμής - ευρώ, όχι στους κυρίους Σημίτη και Παπαδήμο, αλλά στο Σάκη Καράγιωργα. Μέχρι τότε, καλούμαστε να υπομείνουμε και πάλι τη νοσταλγία για την προδικτατορική περίοδο, ή ακόμη και για τη δικτατορική, όπως μαρτυρά και η γνωστή ρήση: «Επί Παπαδόπουλου όλος ο κόσμος έτρωγε ψωμάκι». Την ατάκα αυτήν μπορεί να μην την ψελλίζει κανένα «καθώς πρέπει» κομματικό σπιτικό, αλλά όταν ο πρωτογονισμός των χολερικών σχολίων για τη Μεταπολίτευση συναντά την απόγνωση του κόσμου και την πολιτική καθυστέρηση κάποιου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας, τότε όλα ακούγονται.

Προτού παραδοθούμε άπαντες στην παράνοια, ας θυμηθούμε: διάβολε, κάποια στιγμή στα 60ς σχεδόν ο μισός ελληνικός ανδρικός πληθυσμός ηλικίας 20 έως 40 ετών αναζητούσε τον επιούσιο στη Δ. Ευρώπη, τη Β. Αμερική και την Αυστραλία. Η μετανάστευση παρέμεινε μαζική έως τα μέσα της δεκαετίας του '70. Η ένδεια ασφαλώς και ήταν μεγαλύτερη. Μόνο ως αστείο ηχεί ο ισχυρισμός ότι στη μεταπολιτευτική Ελλάδα δεν βελτιώθηκε το γενικό βιοτικό επίπεδο. Ίσως πάλι οι ... νοσταλγοί να εννοούν κάτι άλλο: ότι στα «ευλογημένα» 60ς και πρώιμα 70ς δεν συντελέστηκαν ξαφνικές, απότομες καταβαραθρώσεις του επιπέδου ζωής τεράστιων τμημάτων του πληθυσμού, όπως συμβαίνει σήμερα. Γιατί και πώς να συντελεστούν υπό συνθήκες μικρών, περιοδικών διεθνών κρίσεων; Η πρώτη μεγάλη, παγκόσμια μεταπολεμική κρίση ήταν αυτή του 1973 - και δεν υπήρξε τόσο βίαιη και αδυσώπητη όσο η σημερινή. Μέχρι να φθάσουν τα ωστικά της κύματα στην Ελλάδα, η χούντα είχε καταρρεύσει.

Εάν, πάλι, πρόκειται να πιστώσουμε στις προδικτατορικές ελληνικές κυβερνήσεις και στη χούντα την έλλειψη βαθιάς, διεθνούς κρίσης μέχρι το '73, μπορούμε να σκαρφιστούμε κάτι ακόμη: την εξαγωγή της σχετικής ... πολιτικής σοφίας. Την εξαγωγή της κακής χολής που της φταιει η Μεταπολίτευση. Μια ευκαιρία ήδη προέκυψε, αλλά δυστυχώς χάθηκε: προσφάτως ο προπονητής της εθνικής ποδοσφαιρικής μας ομάδας, ο Πορτογάλος Φερνάντο Σάντος, μιλώντας σε τηλεοπτικό δίκτυο της χώρας του χαρακτήρισε κτηνωδία το χαράτσι της ΔΕΗ και επεσήμανε ότι η κατάσταση εδώ έχει επιδεινωθεί λόγω ΔΝΤ και «μηχανισμού στήριξης».

Είπαμε, χάθηκε η ευκαιρία: Δεν παρενέβη ο Α. Λοβέρδος, ο κατ' εξοχήν «μεταπολιτευτικολόγος» Έλληνας πολιτικός. Δεν δήλωσε ότι ο αναιδής Σάντος είναι δέσμιος των κατάλοιπων του «τερατουργήματος» της πορτογαλικής μεταπολίτευσης που προηγήθηκε κατά τρεις μήνες της δικής μας. Δεν ανακάλυψε καν ότι τα γαϊδουράγκαθα και τα αγγούρια που χαρακτηρίζουν το σημερινό επικίνδυνο κουκλοθέατρο της ευρωζώνης έλκουν την καταγωγή τους από τα γαρύφαλλα της Λισσαβόνας του '74. Κι όταν ο Α. Λοβέρδος ολιγωρεί, ελπίς που να βρεθεί;

*Ο Διονύσης Ελευθεράτος είναι δημοσιογράφος.

Πηγή