Της Zέζας Ζήκου
Το οικονομικό μέλλον της χώρας έχει διαβρωθεί από το εφιαλτικό χρέος. Ας μην ξεχνάμε ότι το μέλλον είναι μεγαλύτερο από το παρόν και ότι η αποπληρωμή των χρεών έχει βαρύτατο κόστος. Πρέπει να κερδηθεί μέσω σκληρών δημοσιονομικών και εργασιακών πολιτικών, από τις οποίες υποφέρουν πρωτίστως τα αδύναμα νοικοκυριά. Η ελληνική κοινωνία έχει ήδη πικρά αντιληφθεί ότι δεν αρκεί η λογική των θυσιών για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Προφανώς, οι χρεωμένες χώρες χάνουν το δικαίωμα επιλογής για το οικονομικό μέλλον τους. Το περίσσευμά τους δεσμεύεται στο εξωτερικό σαν φόρος οικονομικής υποτέλειας. Και οι δημοκρατικά εκλεγμένοι πολιτικοί εκχωρούν την άσκηση πολιτικής στους «κεντρικούς σχεδιαστές» του σημερινού κόσμου των Βρυξελλών, του Βερολίνου, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του ΔΝΤ. Πολύ περισσότερο όταν μια χώρα και οι κυβερνήσεις της έχουν τεράστιο έλλειμμα οικονομικής διπλωματίας.
Οι πρώην και... οι επόμενες κυβερνήσεις έχουν κληροδοτήσει στον ελληνικό λαό τη «βρώμικη» ομηρία της κυριολεκτικής εξάρτησης της οικονομίας από τους ξένους πιστωτές. Μια εξάρτηση που μεγεθύνεται εφιαλτικά. Η μόνη σοβαρή προσπάθεια για συμμάζεμα έγινε από τον Αλέκο Παπαδόπουλο επί κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου (1993 - 95). Το πότε θα χρεοκοπήσει και τυπικά μια χώρα που εκχωρεί συνεχώς περιουσιακά της στοιχεία από τους πολίτες της στους δανειστές της είναι, φυσικά, θέμα χρόνου. Γι’ αυτό ακριβώς πιέζονται οι χρεωμένες χώρες για περισσότερες «μεταρρυθμίσεις».
Οι χώρες πτωχεύουν βαθμιαία, με το να δανείζονται τόσο πολλά χρήματα ώστε οι πιστωτές να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στην ικανότητά τους να αποπληρώσουν το χρέος. Κατόπιν, πτωχεύουν ξαφνικά, όταν οι πιστωτές παύουν να τις δανείζουν. Αυτό έχει συμβεί σε κάμποσα έθνη του Tρίτου Kόσμου και εξαιτίας του γεγονότος ότι ήταν αναγκασμένα να δανείζονται σε δολάρια. Καθώς το νόμισμά τους έχανε την εμπιστοσύνη των παγκόσμιων αγορών, κατέρρεε η αξία του έναντι του δολαρίου. Αλλά έτσι αυξανόταν το βάρος του πραγματικού τους χρέους.
Ομως, χρεοκοπία χώρας-μέλους της ΟΝΕ και με εθνικό νόμισμα το ευρώ αποτελεί έγκλημα του 21ου αιώνα. Τέτοια χρεοκοπία δεν θα μπορούσε να συμβεί σε ένα κράτος που είναι στην Οικονομική Ενωση του ευρώ, απλούστατα διότι το κοινό νόμισμα δεν είναι εθνικό για να μπορεί μια χώρα να το υποτιμήσει ούτε υπάρχει μηχανισμός αποχώρησης ή εκδίωξης αν η οικονομία της έχει πρόβλημα, ακόμη και σοβαρό. Τι εγκληματική αυταπάτη!
Μολονότι κανένας ηγέτης στον κόσμο δεν θα βύθιζε εκουσίως τη χώρα του στην οικονομική καταστροφή, δεν λειτουργούν έτσι οι αγορές που είναι καθαρά ιδιοτελείς. Η «κίβδηλη ανάπτυξη» έχει οδηγήσει στην πλήρη κατάρρευση την οικονομία και σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Αν το 2004 η Αθήνα ήταν ένα αργό τρένο, του οποίου τα βαγόνια καταστράφηκαν το ένα μετά το άλλο, από τον Οκτώβριο του 2009 ήταν μια υπερταχεία που οδεύει προς την καταστροφή.
Η Ελλάδα βρίσκεται παγιδευμένη στο τρίγωνο του διαβόλου: δημόσιο έλλειμμα, δημόσιο χρέος και έλλειμμα ισοζυγίου πληρωμών, σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα – ιδού, το «ελληνικό παράδοξο». Και η διεθνής αξιοπιστία της χώρας έχει διασυρθεί. Στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες είναι ανύπαρκτη. Τους «δουλέψαμε» το 2004 με την πλαστή απογραφή, μπήκαμε στην «επιτήρηση», βγήκαμε από την «επιτήρηση» το 2007 με ψεύτικα (όπως αποδείχθηκε) στοιχεία, αλλάξαμε το έλλειμμα του 2008 πέντε φορές, κρύβαμε το έλλειμμα μέχρι τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 και μετά τα σαΐνια του Παπανδρέου το εμφάνισαν διπλάσιο. Και ήρθε το Μνημόνιο, πριν από ένα χρόνο, και μετά το χάος του χρέους... «Η Ελλάδα, αργά ή γρήγορα, θα ζητήσει αναδιάρθρωση του χρέους της, όπως κομψά αποκαλείται η ομολογία ενός κράτους ότι αδυνατεί να αποπληρώσει τους πιστωτές του». Το έχω γράψει, δυστυχώς, άπειρες φορές και... επιβεβαιώνεται.
Θεωρείται, βέβαια, σίγουρο πως «κάποτε» η οικονομία θα επανέλθει στην «ομαλότητα της αέναης ανόδου». Αλλά στο μέτρο ακριβώς που θα πρέπει να εξηγηθεί και να δικαιολογηθεί το γεγονός ότι η «ανάγκη» είναι πρακτικά ανέφικτο να θίξει όλους τους πολίτες ισομερώς και «κατ’ αναλογίαν των δυνάμεών τους». Συνταγές - πανάκεια για την άμεση αντιμετώπιση της (εξ υποθέσεως προσωρινής αλλά συχνά καταλυτικής) οικονομικής καταστροφής δεν φαίνεται να διατίθενται. Τα πολλά θύματα δεν έχουν παρά να προσβλέπουν σε ένα καλύτερο απόμακρο μέλλον, αλλά παράλληλα θα πρέπει να σταματήσουν να δείχνουν την ιώβειο υπομονή που αρμόζει στην ανημποριά τους.