Πολλοί σύγχρονοι επιστήμονες και ερευνητές σε παγκόσμιο επίπεδο προβληματίζονται γύρω από τη δυνατότητα, την οποία δίνει το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα σε δημιουργικές προσωπικότητες να αναλάβουν ηγετικές θέσεις στην επιστημονική κοινότητα και την πανεπιστημιακή ιεραρχία. Δυστυχώς πρόσφατες παρατηρήσεις και στατιστικές δείχνουν, ότι το εκπαιδευτικό σύστημα τείνει να απορρίψει χαρισματικά παιδιά με υψηλό δείκτη νοημοσύνης, φαντασία και πρωτότυπη σκέψη, ενώ αντίθετα τείνει να αναπαράγει μετριότητες με προγνώσιμα όρια επιδόσεων και εύκολη προσαρμογή στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Ο ψυχολόγος Bruce Charlton, εκδότης τού πρωτοποριακού περιοδικού «Ιατρικές Υποθέσεις» υποστηρίζει σε σχετικά πρόσφατο άρθρο του, ότι υπάρχει έλλειμμα δημιουργικής σκέψης στη σύγχρονη επιστήμη, διότι το ακαδημαϊκό κατεστημένο και η τυποποίηση των πανεπιστημιακών σπουδών δίνει δυνατότητα για ανέλιξη στην πανεπιστημιακή ιεραρχία σε μέτρια μυαλά, που όμως εργάζονται με πειθαρχία και ευσυνειδησία, είναι πειθήνια στην ιεραρχία και επιπλέον ευχάριστα και κοινωνικότερα σε σχέση με τις μοναχικές αλλοπαρμένες μεγαλοφυΐες. Ο Bruce Charlton υποστηρίζει τη χρήση τού δείκτη νοημοσύνης (IQ) για την επιλογή εκείνων των ατόμων, που θεωρητικά είναι ικανά να παράγουν πρωτοποριακές ιδέες και αποδεικνύει, ότι τα άτομα υψηλού IQ απομονώνονται από το εκπαιδευτικό σύστημα, επειδή πολύ συχνά έχουν αντικοινωνικές τάσεις και επιπλέον δεν πειθαρχούν στα δεδομένα τής ιεραρχίας.
Ακόμη ο καθηγητής Sir Ken Robinson, γνωστός για τις επιστημονικές μελέτες και τις διαλέξεις του πάνω στη σχέση τής δημιουργικότητας με την εκπαιδευτική διαδικασία, έχει καταλήξει, ότι η σχολική εκπαίδευση δεν βοηθά καθόλου στην προαγωγή των δημιουργικών παιδιών στις επιστήμες και τις τέχνες. Ο Sir Ken Robinson πιστεύει, ότι τα εκπαιδευτικά στερεότυπα τής τιμωρίας τού «λάθους» οδηγούν σε αποκλεισμό τής δημιουργικής φαντασίας και εμποδίζουν τους γονείς να αποδεχθούν, ότι τα παιδιά τους θα είναι ευτυχισμένα και δημιουργικά αν ακολουθήσουν αληθινές κλίσεις, που δεν ανταποκρίνονται στα κοινωνικά στερεότυπα τής επιτυχημένης καριέρας (βλ. καθηγητής πανεπιστημίου, γιατρός, δικηγόρος κ.λπ.).
Βέβαια, η άποψη του Bruce Charlton, που προαναφέρθηκε, επισημαίνει, ότι ακόμη και αν κάποιος νέος ανακαλύψει σε ποιόν τομέα είναι πραγματικά δημιουργικός, η πιθανότητα να βρεθεί σε μια ανάλογη τής ικανότητάς του θέση, π.χ. στην επιστημονική ιεραρχία, εξαρτάται από το πόσο θα είναι αρεστός και υπάκουος στους ανωτέρους του. Προηγούνται, λοιπόν, οι αρεστοί και όχι οι άριστοι.
Στον τόπο μας, που παραδοσιακά ανθεί ο φθόνος των αρίστων και λατρεύεται ως θεός η χρυσή και υπάκουη μετριότητα, η πλέον χαρακτηριστική κίνηση εκ μέρους τής εξουσίας υπήρξε (στις αρχές της δεκαετίας τού ΄80) η κατάργηση των προτύπων σχολείων, στα οποία φοιτούσαν τότε άριστοι μαθητές, που είχαν επιλεγεί μέσα από αδιάβλητες και αυστηρές εξετάσεις (βλ. Βαρβάκειος Πρότυπος Σχολή). Θα πρέπει να σημειώσει κανείς, ότι στα δημόσια αυτά πρότυπα σχολεία φοιτούσαν τότε δωρεάν προικισμένα παιδιά ανεξαρτήτως εισοδήματος. Τα περισσότερα από αυτά τα χαρισματικά παιδιά επειδή (όπως συμβαίνει συνήθως στη χώρα μας) «δεν τα χωρούσε ο τόπος» έφυγαν για πτυχιακές ή μεταπτυχιακές σπουδές στις ΗΠΑ και την κεντρική Ευρώπη και κατάφεραν με το έργο τους να πατήσουν στις κορυφές τής παγκόσμιας επιστημονικής πρωτοπορίας.
Στη συνέχεια, αφού ο τόπος εξόρισε τους άριστους και εξοβέλισε την ιδέα τής αριστείας ως δημόσιου αγαθού, οδήγησε στη μετριότητα και το σκοτάδι τη δημόσια μέση και ανώτατη εκπαίδευση. Τα όποια χαρισματικά παιδιά στη σημερινή Ελλάδα, για να μπορέσουν να αξιοποιήσουν τη δημιουργικότητά τους θα πρέπει οπωσδήποτε να φοιτήσουν σε ακριβά ιδιωτικά σχολεία, που σημαίνει, ότι ένας χαρισματικός φτωχός δεν έχει πλέον καμμία ευκαιρία. Δεν υπάρχει άλλη ελπίδα για τους νέους από το να βγει και πάλι η σημαία τής αριστείας και τής δημιουργικότητας από το μαραγκιασμένο σεντούκι τής ελληνικής ιστορίας, κάπου εκεί μέσα θα είναι κρυμμένη, κάτω από τα σκονισμένα και άχρηστα κομματικά λάβαρα τής μεταπολίτευσης (kathimerini.gr).
(*) Ο κ. Θανάσης Δρίτσας είναι καρδιολόγος στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου