ΤΣΙΡΚΟ Η ΕΛΛΑΣ.

Της Τζίνας  Δαβιλά

Πάντα διαχρονικός ο Καμπανέλλης. Ζωντανός, σύγχρονος, άμεσος και γήινος. Σαν τα μεγάλα συναισθήματα, τις μεγάλες αγάπες, τις λύπες που σκίζουν την ψυχή, την ελπίδα που αχνοφέγγει και δημιουργεί ουράνιο τόξο. Από το κλάμα έρχεται η αναγέννηση, από την λύπη γεννιέται η χαρά.

1973: «Το Μεγάλο μας Τσίρκο» του ελληνικού θεάτρου χτύπησε κατάμουτρα την χούντα. Καρέζη, Κοζάκος, ο καταυλακιώτης Παπαγιαννόπουλος, ο μοναδικός Ξυλούρης, ο συναισθηματικός και ανένταχτος πολιτικά και ιδεολογικά Ξαρχάκος. Κι όμως από κει και μόνο καταλαβαίνεις ότι ο Ξαρχάκος δεν θα υπέγραφε ποτέ κάτι που δεν θα είχε αξία διαχρονικά ελληνική. Έργο που θεωρείται ιστορικό βιβλίο γραμμένο με απλότητα, αμεσότητα, αλήθεια και ψυχή. Με θάρρος που σου σηκώνει την τρίχα. Με αποκαλυπτικές αλήθειες που σε κάνουν να έχεις εμπιστοσύνη μόνο στην κρίση σου, σε ό,τι βλέπουν και διαβάζουν τα μάτια σου, σε ό,τι ακούν τ’ αυτιά σου. Μια ζωή στο λούκι, μια ζωή στην γκρίνια, μια ζωή στο ψέμα, μια ζωή ο έλληνας στο λίγο, το ξεροκόμματο που του πλάσαραν ως το υπέρτατο αγαθό. Σε μόνιμη οσφυοκαμπτική και καρπαζοεισπρακτική θέση. Με ένα πρόθυμο στόμα να λέει «ναι, ναι, yes, yes, oui, oui, jawohl, jawohl». Από τον καιρό που ο Δημοσθένης ήταν ο αντιδραστικός στον επεκτατισμό του Φιλίππου και τον απέρριπταν οι Αθηναίοι μέχρι τον εμφύλιο που έλληνας έβγαζε το μάτι του σκοτωμένου έλληνα και το έδινε στο ζωντανό αδελφό του να το φάει. Η διχόνοια τσάκισε τούτο το λαό, μόλις έκανε να υψώσει το κεφάλι. Και οι θεοί, ημίθεοι, σωτήρες και λυτρωτές με το προσωπείο της Αγγλίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Αυστρίας, Αμερικής. Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνο το «ευχαριστώ» του Σημίτη στην κρίση των Ιμίων. Να δούμε τώρα στην αναμενόμενη κρίση του Καστελλόριζου, ποιος θα βγει να ευχαριστήσει ποιον; Ποιος θα βγει να χτυπήσει το χέρι στο τραπέζι κολοκοτρωνέϊκα και να κόψει το βήχα σε ποιον; Ποιος έχει τους όρχεις να το κάνει; Ο Τεν-Τεν, ο κυκνοπούλειος γαμπρός, ή ο συμπαθέστατος Λούης που σε μια νύχτα άσπρα έκανε τα μαλλιά;

Ούτε μάθαμε τελικά ποιοι είμαστε και πώς συμπεριφερθήκαμε ως Έλληνες σε αυτόν τον τόπο. Ούτε ασχοληθήκαμε με τον Ιστορία μας, την αληθινή ιστορία μας. Πετούσαμε πέντε μπούρδες στα μαθητόπαιδα και νομίζαμε πως κάναμε και έργο. Ο έλληνας, που αντικατοπτρίζεται στο πρόσωπο του καραγκιόζη, που του πέταξαν τα δάνεια και ενθουσιάστηκε. Ο Καραγκιόζης περίμενε όμως ανέκαθεν την καρπαζιά. Το ξυπνοπούλι, ο αφελής ο νεοέλληνας θεώρησε πως θα τον βραβεύσουν και από πάνω; Αλήθεια, σε ποιον θα έδιναν τη δυνατότητα να ζήσει το όνειρό του και θα το αρνιόταν; Μόνο που η ‘φυλακή’ που υπέγραφε κάθε φορά ήταν περισσότερο ανήλιαγη και από το μπουντρούμι του Παλαμηδίου. Στον σκλαβωμένο, πεινασμένο, ταλαιπωρημένο, όταν πετάξεις ξεροκόμματα, σου κάνει υποκλίσεις. Και σε αυτό το βρώμικο παιχνίδι δεν είναι συμμέτοχος μόνο ο απλός πολίτης περισσότερο ή λιγότερο λόγω αφέλειας ή κουτοπονηριάς, αλλά είναι βαθιά χωμένος και ο εκάστοτε πολιτικός που έβγαζε το σκασμό λέγοντας πάντα «ναι, ναι, yes, yes, oui, oui, jawohl, jawohl».

Δεν είμαστε και η καλύτερη φάρα. Όποιος διαβάζει από μόνος του ιστορία ξέρει τι λέω. Αλλά μιας και απεδείχθη η «πλατεία των αγανακτισμένων» μια οπή εις το ύδωρ, ας το πάρουμε αλλιώς. Μια ζωή ακολουθούσαμε ό,τι μας έλεγαν οι «φίλοι» μας. «ναι, ναι, yes, yes, oui, oui, jawohl, jawohl». Εκτός από το «όχι, όχι, no, no», αλλά ίσως έτσι, όπως προτείνει ο αληθινός φιλέλληνας μαέστρος Ρικάρντο Μούτι : «Ή περιχαρακώνετε τα σύνορά σας, αποκτώντας εσωστρέφεια, ή πρωταγωνιστείτε δυναμικά σε μια εκστρατεία διεθνοποίησης σας […] Ευρώπη χωρίς Ελλάδα ίσον βαρβαρότητα.. Στον αρχαιοελληνικό πολιτισµό βασίζεται ολόκληρο το οικοδόµηµα του δυτικού κόσµου. Και σε µια εποχή που υπάρχει αυξηµένο ενδιαφέρον γι’ αυτόν, η Ελλάδα είναι αναγκαία όσο ποτέ...».

«Έχεις νύχια να ξυστείς; Ξύσου!» μου έλεγε ο πατέρας μου. Αν θέλουμε να κάνουμε κάτι για τους εαυτούς μας (από τους κουστουμάτους δεν περιμένω τίποτα), ας ξυπνήσουμε από την κατάθλιψη με ‘όπλα’ τη γνώση και τον πολιτισμό. Μια πρόταση είναι, αν έχετε κάτι άλλο κατά νου, προτείνετέ το, εδώ είμαστε. Η κατάθλιψη και ο τρόμος είναι τα απαραίτητα χάπια πριν την πλήρη χειραγώγηση. Ε, ας μην τα καταπιούμε!

Πηγή