Του Γιώργου Καρελιά
Η έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου δίνει την ευκαιρία για αναστοχασμό και απολογισμό, καθώς συμπληρώνονται οκτώ χρόνια από εκείνο το θριαμβευτικό καλοκαίρι του 2004 με την κατάκτηση του ευρωπαϊκού ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος και τη φιέστα των ελληνικών Ολυμπιακών.
Η Ελλάδα του 2004 ήταν μια χώρα που πετούσε στα σύννεφα. Η Ελλάδα του 2012 προσπαθεί να ξεκολλήσει από τον πάτο του σκοτεινού πηγαδιού της χρεοκοπίας. Η Ελλάδα του τότε ήταν μια χώρα ανοιχτή, αισιόδοξη και ανέμελη. Η σημερινή Ελλάδα είναι κλειστοφοβική. Της φταίνε οι άλλοι και οπωσδήποτε οι ξένοι, τους οποίους τότε χρησιμοποιούσε για να κάνει τις δουλειές που δεν έκαναν οι Ελληνες.
Η Ελλάδα τότε απωθούσε ή και κουκούλωνε τα προβλήματά της. Η πολιτική ηγεσία της , ως συνήθως, επιδιδόταν στην καταγγελιολογία και στην υποσχεσιολογία. Και οι ψηφοφόροι – οι συντριπτικά περισσότεροι- άκουγαν ο,τι τους φαινόταν πιο ευχάριστο.Η σημερινή Ελλάδα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα έχοντας υποστεί τα απανωτά σοκ της τελευταίας διετίας.
Οι ψηφοφόροι ανασκολόπισαν το παλιό κομματικό σύστημα συνθλίβοντας τα εκλογικά ποσοστά του, αλλά δεν το αντικατέστησαν στην εξουσία. Προτίμησαν ένα συμμαχικό σύστημα διακυβέρνησης, που προσπαθεί να βρεί ισορροπίες μεταξύ εύκολων προεκλογικών διαβεβαιώσεων και της αμείλικτης μετεκλογικής πραγματικότητας. Οι κκ Σαμαράς, Βενιζέλος και Κουβέλης θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση – οι δυο πρώτοι ευθύνονται, ως στελέχη του παραδοσιακού πολιτικού κόσμου, τα μέγιστα για τη δημιουργία της-που μοιάζει με τετραγωνισμό του κύκλου.
Το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης οι ψηφοφόροι ανέθεσαν, για πρώτη φορά εδώ και μισό αιώνα, σε ένα μικρό κόμμα της παραδοσιακής Αριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να προσδοκά ότι θα εξελιχθεί κάπως σαν το «φαινόμενο ΠΑΣΟΚ» των δεκαετιών του ΄70 και του ΄80; Σήμερα μόνο βραχυπρόθεσμες προβλέψεις μπορούν να γίνουν. Και βραχυπρόθεσμα ναι θα έχουμε κι άλλες μεγάλες αλλαγές στην πολιτικό χάρτη. Όμως, δεν θα είναι μονοδιάστατες. Οσο ορατή είναι μια ιδιότυπη αριστερή στροφή παραδοσιακών μεσαίων εκλογικών στρωμάτων, άλλο τόσο ορατή είναι η άνθιση ακροδεξιών, ρατσιστικών και λοιπών ακραίων απόψεων , που διαχέονται σε μεγάλο φάσμα της ελληνικής κοινωνίας.
Μακροπρόθεσμες προβλέψεις δεν μπορούν να γίνουν. Ισχύει μόνο η κλασική του Κέινς ότι «μακροπρόθεσμα θα είμαστε όλοι νεκροί». Μπορεί να ισχύει και μια ακόμη. Οτι η Ελλάδα της αφασίας, οπως αυτή σηματοδοτήθηκε στην μέχρι το 2004 (συμβολικά) και μέχρι το 2009 (ουσιαστικά) περίοδο αποτελεί οριστικά παρελθόν.
Η νοσταλγία και καλλιέργεια ψευδαισθήσεων ότι «πάλι με χρόνους με καιρούς πάλι τα ίδια θα ΄ρθουν» αποτελεί την πιο σίγουρη συνταγή για τη διαρκή οπισθοχώρηση της χώρας και την αποθάρρυνση των δημιουργικών δυνάμεών της, που μπορούν να τη βγάλουν από το αδιέξοδο.
Η Ελλάδα του 2004 ήταν μια χώρα που πετούσε στα σύννεφα. Η Ελλάδα του 2012 προσπαθεί να ξεκολλήσει από τον πάτο του σκοτεινού πηγαδιού της χρεοκοπίας. Η Ελλάδα του τότε ήταν μια χώρα ανοιχτή, αισιόδοξη και ανέμελη. Η σημερινή Ελλάδα είναι κλειστοφοβική. Της φταίνε οι άλλοι και οπωσδήποτε οι ξένοι, τους οποίους τότε χρησιμοποιούσε για να κάνει τις δουλειές που δεν έκαναν οι Ελληνες.
Η Ελλάδα τότε απωθούσε ή και κουκούλωνε τα προβλήματά της. Η πολιτική ηγεσία της , ως συνήθως, επιδιδόταν στην καταγγελιολογία και στην υποσχεσιολογία. Και οι ψηφοφόροι – οι συντριπτικά περισσότεροι- άκουγαν ο,τι τους φαινόταν πιο ευχάριστο.Η σημερινή Ελλάδα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα έχοντας υποστεί τα απανωτά σοκ της τελευταίας διετίας.
Οι ψηφοφόροι ανασκολόπισαν το παλιό κομματικό σύστημα συνθλίβοντας τα εκλογικά ποσοστά του, αλλά δεν το αντικατέστησαν στην εξουσία. Προτίμησαν ένα συμμαχικό σύστημα διακυβέρνησης, που προσπαθεί να βρεί ισορροπίες μεταξύ εύκολων προεκλογικών διαβεβαιώσεων και της αμείλικτης μετεκλογικής πραγματικότητας. Οι κκ Σαμαράς, Βενιζέλος και Κουβέλης θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση – οι δυο πρώτοι ευθύνονται, ως στελέχη του παραδοσιακού πολιτικού κόσμου, τα μέγιστα για τη δημιουργία της-που μοιάζει με τετραγωνισμό του κύκλου.
Το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης οι ψηφοφόροι ανέθεσαν, για πρώτη φορά εδώ και μισό αιώνα, σε ένα μικρό κόμμα της παραδοσιακής Αριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να προσδοκά ότι θα εξελιχθεί κάπως σαν το «φαινόμενο ΠΑΣΟΚ» των δεκαετιών του ΄70 και του ΄80; Σήμερα μόνο βραχυπρόθεσμες προβλέψεις μπορούν να γίνουν. Και βραχυπρόθεσμα ναι θα έχουμε κι άλλες μεγάλες αλλαγές στην πολιτικό χάρτη. Όμως, δεν θα είναι μονοδιάστατες. Οσο ορατή είναι μια ιδιότυπη αριστερή στροφή παραδοσιακών μεσαίων εκλογικών στρωμάτων, άλλο τόσο ορατή είναι η άνθιση ακροδεξιών, ρατσιστικών και λοιπών ακραίων απόψεων , που διαχέονται σε μεγάλο φάσμα της ελληνικής κοινωνίας.
Μακροπρόθεσμες προβλέψεις δεν μπορούν να γίνουν. Ισχύει μόνο η κλασική του Κέινς ότι «μακροπρόθεσμα θα είμαστε όλοι νεκροί». Μπορεί να ισχύει και μια ακόμη. Οτι η Ελλάδα της αφασίας, οπως αυτή σηματοδοτήθηκε στην μέχρι το 2004 (συμβολικά) και μέχρι το 2009 (ουσιαστικά) περίοδο αποτελεί οριστικά παρελθόν.
Η νοσταλγία και καλλιέργεια ψευδαισθήσεων ότι «πάλι με χρόνους με καιρούς πάλι τα ίδια θα ΄ρθουν» αποτελεί την πιο σίγουρη συνταγή για τη διαρκή οπισθοχώρηση της χώρας και την αποθάρρυνση των δημιουργικών δυνάμεών της, που μπορούν να τη βγάλουν από το αδιέξοδο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου